Gıda fiyatları Kasım ayında da yükseldi

Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü'nün (FAO) bugün açıkladığı endekse göre, gıda emtia fiyatları Kasım ayında da yükselişini sürdürdü. Art arda dört aydır yükselen gıda emtia fiyatlarını, Kasım ayındaki buğday ve süt ürünlerine yönelik güçlü talep tetikledi.

SON 10 YILIN ZİRVESİNDE

FAO Gıda Fiyat Endeksi, 134.4 puanla Haziran 2011'den bu yana en yüksek seviyesini gördü. Bu oran Ekim ayındakinden yüzde 1,2 daha yüksek bir orana işaret ediyor. Küresel piyasalarda yaygın işlem gören gıda ürünlerinin uluslararası fiyatlarındaki aylık değişimleri izleyen endeks, 2020’nin Kasım ayından ise yüzde 27,3 oranında daha yüksek bir oranda gerçekleşti.

FAO Süt Ürünleri Fiyat Endeksi, Kasım ayında bir önceki aya göre yüzde 3,4 artarak endeksin toplam yükselişine de neden oldu. Piyasadaki daralmayı öngören alıcıların tereyağı ve süt tozu için spot tedariklerini güvence altına almak için yaptıkları güçlü talep bu iki üründe küresel ithalat trendini tetikledi.

FAO Hububat Fiyat Endeksi Kasım ayında bir önceki aya göre yüzde 3,1 artarakbir önceki yıla göre yüzde 23,2 daha yüksek gerçekleşti. Mısır fiyatlarındaki artış sınırlı kalırken buğday fiyatları ise Mayıs 2011’den bu yana en yüksek seviyeyi gördü. Pirinç fiyatları ise sabit kaldı.

Özellikle yüksek kaliteli olmak üzere buğdaydaki düşük arz güçlü bir talebe neden olurken, fiyatlar Avustralya'daki zamansız yağışlarla ilgili endişeler ve Rusya Federasyonu'ndaki ihracat önlemlerindeki potansiyel değişikliklerle ilgili belirsizliklerle de desteklendi.

ŞEKERDEKİ BİR YILLIK ARTIŞ YÜZDE 40 OLDU

FAO Şeker Fiyat Endeksi ise Kasım ayında Ekim ayına göre yüzde 1,4, Kasım 2020'deki seviyesinin ise yaklaşık yüzde 40 üzerinde gerçekleşti. Etanol fiyatlarındaki yükseliş şeker fiyatlarındaki artışa neden olurken Hindistan'dan gelen büyük sevkiyatlar ve Tayland'ın şeker ihracatına yönelik olumlu bir görünüm, yukarı yönlü baskıyı hafifletti.

FAO Bitkisel Yağ Fiyat Endeksi, Ekim ayındaki rekor seviyesinden yüzde 0,3 oranında geriledi. Bu oran soya ve kolza yağında daha düşük fiyatları oluşturdu. Uluslararası palmiye yağı fiyatlarıysa sabit kaldı.

FAO Et Fiyat Endeksi yüzde 0,9 gerileyerek, art arda dördüncü ayda da düşüşünü sürdürdü. Avustralya'dan ihraç edilebilir arzın artmasıyla küçükbaş hayvan fiyatları da keskin bir şekilde düşerken sığır ve kanatlı eti fiyatlarıysa büyük ölçüde sabit kaldı.

TAHIL ÜRETİMİNDE REKOR BEKLENTİSİ

FAO'nun bugün yayınlanan Tahıl Arz ve Talep Özeti, dünya tahıl üretiminin 2021'de bir önceki yıla göre yüzde 0,7 daha yüksek gerçekleşerek yeni bir rekor olan 2.791 milyon ton olacağını öngörüyor. 2020 yılına kıyasla, dünya çapında iri taneli tahıl ve pirinç üretiminin sırasıyla yüzde 1,4 ve yüzde 0,9 oranında artması beklenirken, buğdayın yüzde 1,0 oranında düşmesi öngörülüyor.

2021/22'de dünya tahıl kullanımının yüzde 1,7 artarak 2 810 milyon tona yükseleceği tahmin edilirken, 2022'de mevsim kapanışına kadar dünya tahıl stoklarının sezon açılış seviyelerinden yüzde 0,9 oranında  gerileyeceği öngörülüyor. FAO'ya göre, bunun sonucunda ortaya çıkan yüzde 28,6'lık stok-kullanım oranı "genel olarak hala rahat bir arz durumunu gösterecek".

FAO, 2021/22'de küresel hububat ticaretinin yüzde 0,7 artarak 480 milyon tona çıkacağını ve dünya buğday ticaretinde beklenen yüzde 2,2'lik genişlemenin iri taneli tahıl ticaretindeki muhtemel daralmayı dengelemekten daha fazla olacağını öngörüyor.

DÜŞÜK GELİRLİ GIDA AÇIĞI OLAN ÜLKELERDE ÜRETİM DE DÜŞECEK

Bugün yayınlanan en son Ürün Beklentileri ve Gıda Durumu Raporuna göre, çatışmalar ve kuraklık, dünyanın çeşitli bölgelerinde, özellikle Doğu ve Batı Afrika'da gıda güvensizliği koşullarını daha da kötüleştiriyor. FAO, Afrika'da 33, Asya'da 9, Latin Amerika ve Karayipler'de 2 ülke olmak üzere dünya çapında 44 ülkenin gıda için dış yardıma ihtiyacı olduğunu değerlendiriyor.

Gıdada dış yardıma ihtiyaç duyan ülkeler ise şunlar:  Tanzanya, Venezuela, Kongo, Afganistan, Bangladeş, Burkina Faso, Burundi, Kamerun, Orta Afrika Cumhuriyeti, Çad, Kongo, Kore Demokratik Halk Cumhuriyeti, Kongo Demokratik Cumhuriyeti, Cibuti, Eritre, Eswatini, Etiyopya, Gine, Haiti, Irak, Kenya, Lübnan, Lesotho, Liberya, Libya, Madagaskar, Malavi, Mali, Moritanya, Mozambik, Myanmar, Namibya, Nijer, Nijerya, Pakistan, Senegal, Sierra Leone, Somali, Güney Sudan, Sudan, Suriye Arap Cumhuriyeti, Uganda, Birleşik Cumhuriyeti, Yemen, Zambiya ve Zimbabve.

Üç aylık raporda ayrıca, tahıl hasadına dair güncellemeler de yer aldı. Buna göre tahıl hasadında 2022'de üretimin gelişmiş ülkelerde yüzde 2,0 oranında artacağı, ancak gelişmekte olan ülkelerde yüzde 0,1 oranında hafifçe küçüleceğini öngörülüyor. Düşük Gelirli Gıda Açığı Olan Ülkeler için, Yakın Doğu ve Doğu Afrika'da öngörülen önemli düşüşler nedeniyle daralmanın yüzde 2,4 olması bekleniyor.