FAO, programlı sulama yöntemiyle su, enerji tasarrufu ve verim artışı sağlıyor

Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü’nün (FAO) Tarım ve Orman Bakanlığı ile iş birliğinde yürüttüğü ve Küresel Çevre Fonu (GEF) tarafından desteklenen ‘Sürdürülebilir Arazi Yönetimi ve İklim Dostu Tarım’ projesi kapsamında “Etkin ve Programlı Sulama Çalıştayı” proje paydaşlarının katılımı ile çevrimiçi olarak düzenlendi. 

Çalıştay projeye teknik destek veren FAO tarım uzmanı Fazıl Düşünceli’nin konuşması ile başladı. Düşünceli, konuşmasında iki yıl süresince Konya ve Karaman’da gerçekleştirilen sulama demonstrasyon çalışmalarının sonuçlarının beklentilerin üzerinde olduğunu belirtti ve bu çalışmada emeği geçen herkese teşekkürlerini iletti. 

Toplantı Tarın ve Orman Bakanlığı Tarımsal Çevre ve Doğal Kaynakları Koruma Daire Başkanı Ali Kılıç Özbek’in konuşması ile devam etti. Özbek, bu projenin tarım bileşeni altında yer alan damla sulama demonstrasyonlarında %33 e varan bir su tasarrufu sağlanabileceğinin görüldüğünü ve kuraklığın ve iklim değişikliğinin tarım sektörüne etkilerinin son günlerde yoğun olarak gündemde olması nedeniyle de bu sonuçların çok önemli bir başarı olduğunun altını çizerek, söz konusu uygulamanın Uygulamalı Çiftçi Okulları ile de çiftçilerimize aktarıldığını iletti. Ayrıca bu süreçte emeği geçen herkese teşekkürlerini sundu. 

Çalıştayda çalışmaların saha uygulamalarını yürüten Konya Selçuk Üniversitesi Öğretim Görevlileri Duran Yavuz ve Sinan Süheri, Konya Kapalı Havzasında tarımda sulama ile ilgili olarak yaşanan sorunlar ve etkin su kullanımının önemi hakkında bilgiler vererek proje kapsamında yapılan etkin ve programlı sulama çalışmalarından elde edilen sonuçları paylaştılar.

Proje kapsamında, FAO, Tarım ve Orman Bakanlığı’nın merkez birimleri, il ve ilçe müdürlükleri ile Selçuk Üniversitesi Konya Teknokent iş birliği içerisinde 2019- 2020 yıllarında Konya’nın Cihanbeyli, Emirgazi, Ereğli, Karapınar ve Sarayönü ilçeleri ile Karaman’ın merkez ve Ayrancı ilçelerinde demonstrasyon çalışmaları gerçekleştirmiştir. Bu çalışmalar çerçevesinde 28 lokasyonda mısır ve şekerpancarı damla sulama sistemleri, 11 lokasyonda da elma için yeraltı damla sulama sistemleri kurulmuş ve bu alanlarda çiftçilere programlı ve azaltılmış sulama teknikleri konusunda eğitimler verilmiştir.

Her biri 2.5 hektar alanda gerçekleştirilen şekerpancarı ve mısır demonstrasyonlarında, programlı sulama yöntemiyle su ve enerji tasarrufu yanında verim artışı anlamında önemli kazanımların elde edilebileceği ortaya konmuştur.

İki yıllık uygulamalı saha çalışmalarının ortalama sonuçları dikkate alındığında; geleneksel sulama uygulamalarına göre programlı damla sulama ile şeker pancarında %25.5 su tasarrufu, %23.2 elektrik enerjisi tasarrufu; danelik mısırda %23.5 su tasarrufu, %23.9 elektrik enerjisi tasarrufu ve silajlık mısırda ise %20.1 su tasarrufu ve %16.4 elektrik enerjisi tasarrufu sağlanmıştır. 

Ayrıca, bütün bu tasarrufların yansıra programlı sulama uygulamaları ile şeker pancarı şeker veriminde % 9.0, danelik mısırda % 29.2, silajlık mısırda ise %32.9'luk bir verim artışı sağlanmıştır.

Bütün bu veriler programlı sulamanın uygulanıp yaygınlaştırılması halinde hem girdi kullanımında önemli tasarruflar hem de verim artışları sağlanarak çiftçi ve ülke ekonomisi adına önemli bir kazanım elde edilebileceğini göstermektedir.

Bu çerçevede, önemli bir iklim dostu tarım uygulaması olan programlı sulama yaklaşımının bölge ve ülke çapında yaygınlaştırılması ile suyun daha verimli kullanılmasına ve böylece su kaynakları üzerindeki baskının azaltılmasına önemli derecede katkıda bulunabilecek, ayrıca enerji tasarrufu sayesinde de tarımın negatif çevresel etkileri de minimize edilmiş olacaktır. 

Çalıştay projenin tarım uzmanı Fazıl Düşünceli’ nin 2021 yılında proje çerçevesinde gerçekleştirilecek iklim dostu tarım uygulamaları ile ilgili demonstrasyon ve pilot çalışmalar hakkında verdiği özet bilgilerle sona erdirildi. Bu çerçevede özetle programlı sulama demonstrasyonlarının mısır ve şekerpancarı için 12 lokasyonda, elma için 11 lokasyonda devam edileceği vurgulandı.

Sulama ile ilgili çalışmalara ek olarak, Bahri Dağdaş Uluslararası Tarımsal Araştırma Enstitüsü ile 7 ilçede uygulamalı çiftçi okulları çalışmaları kapsamında kışlık hububat ekilişlerinde doğrudan toprak işlemesiz ekim uygulamaları ile mera ıslahı çalışmalarının, Tarım İl ve İlçe müdürlükleri ile dört orta ölçekli çiftlikte biyogaz demonstrasyonlarının ve Tarla Bitkileri Merkez Araştırma Enstitüsü ile de 5 ilçede kuru şartlara uygun nohut çeşit ve doğrudan ekim tekniklerinin demonstrasyonlarının gerçekleştirileceği belirtildi.