Edirne'den Kars'a 'patpat' satıyor

Afyonkarahisar'da bir tamirci, ucuzluğu ve taşımadaki düşük maliyeti nedeniyle "çiftçi dostu" olarak bilinen "patpatı" 42 yıldır üreterek Edirne'den Kars'a Türkiye'nin birçok iline gönderiyor.

Çobanlar ilçesinde tamircilik yapan Ali Buldan (70), at arabası tamirciliği ile başladığı mesleğini, çiftçilerin büyük ilgi gösterdiği, "patpat" olarak tabir edilen aracın imalatı ile sürdürüyor.

Buldan, AA muhabirine yaptığı açıklamada, at arabası tamirciliğini, mesleği kendisine öğreten babası vefat ettikten sonra bir süre daha devam ettirdiğini söyledi.

Daha sonra yurt dışına çalışmak için gittiğini, baba mesleğini ise ağabeyi Osman Buldan'ın bir süre sürdürdüğünü anlatan Buldan, ağabeyinin ilçede ilk patpatı 1975 yılında yaptığını anlattı.

- Sanayideki ustaların çoğu onun çırağı

Aynı yıl yurt dışından döndükten sonra ağabeyi ile patpat üretimi yapmaya başladığını belirten Buldan, "Burada çok sayıda çırağımız oldu. Şimdi sanayide bu işi yapan 20 civarında kişi var. Çoğu benim çırağım ya da çırağımın çırağıdır." dedi.

Buldan, ağabeyini 2002 yılında kaybettiğini, çocukları ile üretime devam ettiklerini ifade etti.

Bir aracın yapımının bir hafta ila 10 gün sürdüğünü dile getiren Buldan, sözlerini şöyle sürdürdü:

"Yaptığım patpatları bugüne kadar Edirne’ye, Kars’a, Ağrı’ya, Konya’ya, Uşak’a yani ülkenin birçok iline gönderdim. Bu patpatlar çiftçilere büyük kolaylık sağladı. Traktörlerde 4 silindir bulunduğundan fazla mazot yakıyor. Patpatlarda tek silindirli motor olduğu için bir traktörün dörtte birini yakıyor. Çok fazla kazanamayan çiftçilerin çoğu bu aracı tercih ediyor. Traktörü olan çiftçiler bile daha ekonomik ve seri olduğu için talep ediyor. Hızı 90 kilometreye çıkabiliyor, taşıma kapasitesi 2 ton. Vatandaşın çok işine yarıyor, taşını, tuğlasını, hayvanlarını taşıyor. Yazın balyasını, pancarını taşıyan çiftçilerimiz var."

- Eski araçlar ekonomiye kazandırılıyor

Buldan, arızalı ya da kaza yapmış araçların parçalarını patpat yapımında kullanarak ekonomiye kazandırdıklarını vurgulayarak, şöyle konuştu:

"Eski veya kaza yapmış araçların diferansiyeli, şaftı, balatası, ön takımlarını, yani hurdalarını kullanıyoruz. Bazılarının ufak tefek tadilatlarını yapıyoruz. Mesela bilyesini değiştiriyoruz, tamamen çalışır vaziyete getiriyoruz ve patpatı bu malzemelerden imal ediyoruz. Alan çiftçiler de eğer doğru şekilde kullanırsa bu araçlar en az 10 yıl kullanılabiliyor. Patpatlarda kullandığımız motorlar ise rahmetli Necmettin Erbakan'ın ürettiği su motorları. Vatandaşlar bunları görünce heves ediyor. Almanya’da çalışan Uşaklı bir vatandaşımız bu patpatları internette görmüş, geldi ve sipariş verdi. Biz de dün aracını teslim ettik."

İlk başlarda far benzeri donanımları olmadan üretilen patpatların, daha sonra bazı donanımlar eklenince bakanlık tarafından çiftçi aracı olarak kabul edildiği bilgisini veren Buldan, şunları kaydetti:

"Farı, freni, her şeyiyle tam donanımlı üretilince trafiğe çıkmasına müsaade edildi. Biz de bu şekilde üretim yapıyoruz. Araçların maliyeti, kullanılan malzemenin eski veya yeni olmasına göre değişiyor. Pancar motoru olduğu zaman, eski motor 500 liraya da bin liraya da alınabiliyor. Yeni motorlar olursa tabii fiyatı daha fazla oluyor. Yeni malzemelerden yapılmış damperli bir patpatın fiyatı 15-16 bin lirayı buluyor. Eski malzemeden yapılan bir patpat ise 8 bin liraya mal oluyor."