Danimarka, Yeraltı Sularını Korumak İçin 23 Pestisiti Yasakladı

Danimarka Çevre Koruma Ajansı, insan sağlığı ve çevre açısından riskli PFAS (per- ve polifloroalkil maddeler) içeren 23 pestisitin ruhsatlarını iptal etti. Karar, Danimarka ve Grönland Jeolojik Araştırma Kurumu’nun yaptığı çalışmada bu maddelerin parçalanarak triflorasetik asit (TFA) oluşturduğunun ortaya konulmasının ardından alındı.

Araştırmaya göre TFA, Avrupa Birliği’nin yeraltı sularında izin verdiği azami seviye olan 0,1 mikrogram/litre sınırını aşıyor. “Sonsuz kimyasallar” olarak da bilinen PFAS’lar doğada parçalanmıyor ve uzun süre çevrede kalarak özellikle yeraltı sularında birikiyor. Almanya, TFA’yı üreme sağlığı ve fetüs gelişimi açısından potansiyel olarak zararlı bir madde olarak sınıflandırıyor.

Yasaklanan Maddeler ve Etkileri
Yasak listesinde yer alan aktif maddeler arasında fluazinam, fluopyram, diflufenican, mefentrifluconazole ve tau-fluvalinate bulunuyor. Ayrıca, Avrupa Birliği’nin devam eden incelemesi sonucunda flonicamid de listeye eklendi. Bu maddeler, Danimarka tarımında yaygın olarak kullanılıyor ve 2023 yılında satılan pestisitlerin çevre ve sağlık üzerindeki toplam etkisinin yaklaşık %28’ini oluşturuyordu.

Sadece geçen yıl ülkede yaklaşık 190 ton PFAS içeren pestisit kullanıldı.

Yasak Kapsamı Genişleyebilir
Çevre Koruma Ajansı, PFAS’tan türeyen TFA oluşturma potansiyeline sahip 10 pestisitin daha yasaklanmasını değerlendiriyor. Kararın Eylül ayı sonuna kadar açıklanması bekleniyor. Böylece toplamda 33 pestisit piyasadan çekilmiş olacak.

Geçiş Süreleri
Alternatifi bulunmayan yedi pestisit için 15 aya kadar kademeli kullanım izni verilecek. İkame ürünleri mevcut olan iki pestisit ise daha hızlı bir takvimle, altı ay içinde tamamen piyasadan çekilecek. Bu süreçte iki ay satışın durdurulmasına, dört ay ise kullanımın sonlandırılmasına ayrılacak.

Danimarka’nın aldığı bu karar, ülkedeki temiz içme suyu kaynaklarını koruma hedefi doğrultusunda atılmış önemli bir adım olarak görülüyor.

Kaynak: Danimarka Çevre Koruma Ajansı