BM Raporu: Küresel açlık rakamları 2021'de 828 milyona yükseldi

Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü'nün (FAO) bildirdiğine göre, dünya gıda emtia fiyatları barometresi Haziran ayında hafif gerileyerek peş peşe üçüncü ayda da düşüşünü sürdürdü.

FAO Gıda Fiyat Endeksi, Mayıs ayına göre yüzde 2,3 düşüşle Haziran 2022'de ortalama 154,2 puan oldu. Bununla birlikte, yaygın olarak ticareti yapılan gıda ürünleri sepetinin uluslararası fiyatlarındaki aylık değişiklikleri izleyen Endeks, Haziran 2021'e göre yüzde 23,1 daha yüksek.

Haziran ayındaki düşüşe, bitkisel yağlar, hububat ve şekerin uluslararası fiyatlarındaki gerilemeleri neden olurken, süt ürünleri ve et fiyatları ise yükseldi.

Mayıs ayına göre yüzde 4,1 düşüşle Haziran ayında 166,3 puan olarak gerçekleşen FAO Tahıl Fiyat Endeksi, yine de Haziran 2021 değerinin yüzde 27,6 üzerinde. Haziran ayında yüzde 5,7 gerileyen uluslararası buğday fiyatları, bir yıl önceki değerlerinin yüzde 48,5 üzerinde kaldı. Haziran ayındaki düşüş, Kuzey Yarımkürede yeni hasat döneminin başlaması, bazı büyük üretici ülkelerdeki iyileşen mahsul koşulları ve Rusya Federasyonu'ndaki daha yüksek üretim beklentilerinden kaynaklandı. Uluslararası iri taneli tahıl fiyatları da yüzde 4,1 düştü, ancak yine de bir önceki yıla kıyasla yüzde 18,4 artış gösterdi. Dünya mısır fiyatları, Arjantin ve Brezilya'da artan mevsimsel mevcudiyet ve Amerika Birleşik Devletleri'nde iyileşen mahsul koşulları nedeniyle bir önceki aya göre yüzde 3,5 düştü.

FAO Bitkisel Yağ Fiyat Endeksi Haziran ayında aylık yüzde 7,6 düşüşle 211,8 puan oldu. Dünya palm yağı fiyatları, başlıca üretici ülkelerin mevsimsel olarak artan üretimi ve Endonezya'nın arzı artıracağına yönelik beklentilerle geriledi. Öte yandan dünya ayçiçeği ve soya yağı fiyatları, artan maliyetlerin ardından azalan küresel ithalat talebi nedeniyle düştü.

FAO Şeker Fiyat Endeksi, küresel mevcudiyete ilişkin olumlu beklentilerden etkilenerek Mayıs ayına göre yüzde 2,6 düşüşle Haziran ayında ortalama 117,3 puan oldu ve art arda iki aylık düşüş gerçekleştirerek Şubat ayından bu yana en düşük seviyesine ulaştı. Yavaşlayan küresel ekonomik büyüme, uluslararası şeker talebi ve fiyatları üzerinde de baskı oluşturdu.

FAO Baş Ekonomisti Máximo Torero Cullen “FAO Gıda Fiyat Endeksi, Haziran ayında düşerek art arda üçüncü ay için gerilemesine rağmen, bu yılın Mart ayında eriştiği tüm zamanların en yüksek seviyesine yakın kaldı. Küresel fiyatları ilk etapta yükselten faktörler, özellikle güçlü bir küresel talep, bazı büyük ülkelerdeki olumsuz hava koşulları, yüksek üretim ve nakliye maliyetleri ve Ukrayna'da devam eden savaştan kaynaklanan belirsizliklerle birleşen COVID-19’la bağlantılı tedarik zinciri kesintileri hâlâ geçerli” dedi. 

Bu arada, Mayıs ayına göre yüzde 1,7 artan FAO Et Fiyat Endeksi, Haziran ayında ortalama 124,7 puanla yeni bir rekor kırdı ve Haziran 2021 değerinin yüzde 12,7 üzerinde gerçekleşti. Dünyada tüm et türlerinde fiyatlar arttı, Ukrayna'daki savaşın ve Kuzey Yarımküre'deki kuş gribi salgınlarının etkisiyle, devam eden sıkı küresel arz koşullarına bağlı olarak kanatlı eti fiyatları keskin bir şekilde yükseldi ve tüm zamanların en yüksek seviyesine ulaştı.

Haziran ayında ortalama 149,8 puan olarak gerçekleşen FAO Süt Ürünleri Fiyat Endeksi, Mayıs ayına göre yüzde 4,1 ve Haziran 2021 değerine göre yüzde 24,9 arttı. Haziran ayında tüm süt ürünlerinin uluslararası fiyatları artış gösterdi. Peynir fiyatları, esas olarak, piyasada yılın ilerleyen aylarındaki arza ilişkin endişeler nedeniyle, spot arzlara yönelik ithalat talebindeki artışla desteklenerek, en çok yükselen fiyat oldu. Dünya süt tozu fiyatları, güçlü ithalat talebi ve devam eden küresel arz sıkışıklığı nedeniyle yükseldi.

FAO, küresel tahıl üretimine yönelik tahminini yükseltti

Yine bugün yayınlanan yeni Tahıl Arz ve Talep Özetine göre, FAO'nun 2022'deki küresel tahıl üretimi tahmini, Temmuz ayında bir önceki aya göre 7 milyon ton artırılarak 2 792 milyon ton olarak belirlendi. Bu miktar, 2021'deki dünya üretiminin hala yüzde 0,6 gerisindedir.

Geçen aya göre artış, ağırlıklı olarak kaba tahıl üretim tahmininde yapılan 6,4 milyon tonluk yukarı yönlü revizyona dayanıyor ve dünya üretiminin 2022'de 1 501 milyon tona ulaştığı görülüyor, bu da 2021’deki üretimin yalnızca yüzde 0,5 altında.

2022/23'te dünya tahıl kullanımına ilişkin tahmin de 9,2 milyon ton artırılarak 2 797 milyon tona yükseltildi, ancak bu yine de 2021/22 seviyesinin 1,7 milyon ton (yüzde 0,1) altında ve çoğunlukla daha düşük yem kullanımına ilişkin beklentileri yansıtıyor.

FAO'nun 2023'te sezon kapanışında dünya tahıl stokları tahmini olan 854 milyon ton, bir önceki aya göre 7,6 milyon ton arttı, ancak yine de geçen yıla göre yüzde 0,6 (5,0 milyon ton) daralmaya işaret ediyor. Bu seviyede, küresel tahıl stok kullanım oranı 2021/22'de yüzde 30,7'den 2022/23'te yüzde 29,8'e düşecek.

FAO'nun 2022/23'te dünya tahıl ticareti için son tahmini, geçen aya göre 4,8 milyon ton artarak 468 milyon ton oldu. Ancak bu, üç sezondaki en düşük seviyeyi ve 2021/22 hacmine göre 11,4 milyon tonluk (yüzde 2,4) düşüşü temsil ediyor. Düşüşün büyük kısmını oluşturan iri taneli tahıl ticaretinin, büyük ölçüde savaşla bağlantılı olarak Ukrayna'dan mısır ve arpa ihracatına ilişkin kayıplar nedeniyle 2021/22 tahmini seviyesine göre 2022/23'te (Temmuz/Haziran) yüzde 4,1 (9,5 milyon ton) daralması bekleniyor.

Mahsul Beklentileri ve Gıda Durumu raporu

FAO’nun Küresel Bilgi ve Erken Uyarı Sistemi (GIEWS) tarafından bugün yayımlanan en son Mahsul Beklentileri ve Gıda Durumu Raporuna göre FAO, 33'ü Afrika'da, 10'u Asya'da, ikisi Latin Amerika ve Karayipler'de ve biri Avrupa'da olmak üzere 46 ülkenin gıda için dış yardıma ihtiyacı olduğunu değerlendiriyor. Bu liste şimdi, savaş nedeniyle önemli sayıda insanın yerinden edildiği Ukrayna'yı ve yüksek fiyatlara ve temel ürünlerde ciddi kıtlıklara yol açan çok boyutlu bir kriz yaşayan Sri Lanka'yı içeriyor.

Raporda, FAO'nun  Gıda Açığı Bulunan Düşük Gelirli Ülkeler (LIFDC'ler) grubunun 2022'deki toplam tahıl üretimi tahmininin, beş yıllık ortalamaya ve bir önceki yıla kıyasla marjinal bir artışla 187,8 milyon ton olarak sabitlendiği belirtildi.